ครอบฟัน
สะพานฟัน
ครอบฟันคือ คือการใช้วัสดุ เช่นโลหะ เซอร์โคเนียหรือกระเบื้อ ปกคลุมฟันทั้งหมดจุดมุ่งหมายเพื่อให้ฟันแข็งแรงขึ้น หรือมีรูปทรงสวยงามเป็นระเบียบมากยิ่งขึ้น
เมื่อไรที่ต้องทำครอบฟัน
1.ฟันที่สูญเสียเนื้อฟันไปมาก
โดยเมื่อฟันผุหรือแตก จนเหลือเนื้อฟันน้อย จำเป็นต้องทำครอบฟันซี่นั้น เนื่องจากเนื้อฟันที่เหลือจะมีความเปราะบางมีโอกาสที่จะแตกเพิ่มเติมได้ การครอบฟันจะเพิ่มความแข็งแรงของฟันซี่นั้นได้
2.หลังการรักษารากฟัน
การรักษาคลองรากฟันจะมีการเจาะตรงกลางของซี่ฟันเพื่อเป็นช่องทางเข้าไปรักษา ทำให้เนื้อฟันบางลง หลังจากรักษารากฟันโดยจึงควรทำเดือยและครอบฟันเพื่อป้องกันฟันแตกในอนาคต
3.ฟันร้าว
เป็นภาวะที่เกิดการแตกร้าวภายในตัวฟันจนสร้างความเจ็บปวดขึ้นขณะเคี้ยว แรงกดจากการเคี้ยวนี้จะลงไปยังช่องร้าวทำให้มีความรู้สึกเหมือนฟันจะแตกออกจากกัน การครอบฟันจะช่วยคลุมฟันเอาไว้ด้วยกัน กระจายแรงกดให้ไปทั่วทั้งปาก และช่วยลดความเจ็บปวดลงได้ ในสถานการณ์เหล่านี้มักจะมีการใช้ครอบฟันถาวรไว้ในช่องปากระยะเวลาหนึ่งเพื่อให้ความเจ็บปวดหายไปก่อนและอาจทำให้ไม่ต้องรักษารากฟัน
4.ยอดของฟันแตกหัก
ส่วนยอดของฟันมักจะแตกหักออกเนื่องจากแรงกระทบ หรือฟันผุขนาดใหญ่ เนื่องจากส่วนยอดฟันจะมีหน้าที่หลักคือ การรับแรงกดจากการเคี้ยวทำให้ต้องครอบฟันทั้งหมดไว้ เพื่อป้องกันการแตกหักเพิ่มเติม บางครั้งการแตกหักนี้อาจลงลึกไปถึงกระดูกจนทำให้กระบวนการครอบฟันมีระยะเวลายาวนานขึ้น นั่นหมายถึงต้องมีการเล็มส่วนกระดูกและเหงือกลงไปยังชั้นที่แตกร้าว เพื่อให้ขอบครอบฟันสามารถวางลงบนเหงือกและเนื้อฟันที่สุขภาพดีได้
5.ฟันเสื่อมสภาพมากเกินไป
ถ้าผู้ป่วยมีนิสัยชอบบดฟัน ฟันอาจจะหดสั้นลงตามกาลเวลาได้ นอกจากนั้นฟันยังอาจเสื่อมสภาพ สึกกร่อนจากการได้รับกรดจากบางโรค เช่น กรดไหลย้อน (GERD) โรคบูลิเมีย หรืออาหารที่มีกรดสูงได้อีกด้วย บางครั้งชั้นเคลือบฟันจะสึกหายไปโดยสมบูรณ์จนไปถึงชั้นเนื้อฟันอ่อนๆ ได้ตามกาลเวลาจนทำให้การบดกัดไปทำลายฟันได้ วิธีการรักษาให้ฟันกลับมามีขนาดปกติคือ การครอบฟัน
6.รูปลักษณ์ของฟันไม่พึงประสงค์
เจ้าของฟันอาจจะไม่พอใจกับรูปร่าง ช่องว่าง และสีของฟัน เพราะส่งผลต่อรูปลักษณ์และความสวยงาม จึงทำให้การครอบฟันเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพและทำให้ฟันหน้าสวยงามเป็นธรรมชาติที่สุด
7.อื่นๆ
ครอบฟันจัดอยู่ในการปลูกถ่ายฟันเพื่อจัดการกับช่องว่างของฟันที่นำออกมา อีกวิธีที่ใช้การเติมเต็มช่องว่างที่เกิดขึ้นในช่องปากคือ การใช้สะพานฟัน (Bridge) ซึ่งสร้างมาจากครอบฟันหลายตัวที่สามารถติดเข้ากับฟันใกล้เคียงช่องว่างได้ หากเป็นกรณีฟันหลวม หรือคลอนนั้น ทันตแพทย์จะสวมครอบฟันเข้ากับฟันหลายๆ ซี่เพื่อดามฟันเข้าด้วยกันจนทำให้ฟันแข็งแรงขึ้น
ประเภทของการครอบฟัน
ครอบฟันสามารถสร้างมาจากวัสดุต่างๆ ได้แก่ โลหะผสมทอง โลหะอัลลอยด์ เหล็กสแตนเลส เซรามิก คอมโพซิตเรซิน เซอร์โคเนีย หรือพอร์เซเลนที่ภายนอกเชื่อมเข้ากับโลหะ บางกรณีครอบฟันเซรามิกอาจผลิตมาจากเทคโนโลยี CAD/CAM ด้วยการหล่อที่ครอบในบล็อกโพร์เซเลนโดยไม่จำเป็นต้องมีการครอบชั่วคราวใดๆ รวมทั้งครอบฟันประเภทสเตนเลสนั้นจะมีไว้ครอบฟันน้ำนมของเด็กเล็ก
ครอบฟันแต่ละประเภทนั้นมีทั้งข้อดีและข้อเสียแตกต่างกันไป
-
ครอบฟันโลหะทั้งซี่ จะมีความแข็งแรง คงทนมากที่สุด ไม่แตกหัก และมีการขจัด หรือกรอเนื้อฟันออกน้อยกว่า แต่สีไม่สวยงาม ค่าใช้จ่ายสูงหากเป็นโลหะผสมทองคำ
-
ครอบฟันโลหะเคลือบทับด้วยเซรามิก มีความแข็งแรงและทนทาน มีสีใกล้เคียงธรรมชาติ แต่อาจมีการแตกหักของเซรามิกด้านนอกรวมทั้งอาจดูทึบกว่าครอบฟันชนิดเซรามิกทั้งซี่
-
ครอบฟันเซรามิกทั้งซี่ จะมีความสวยงาม มีสีใกล้เคียงธรรมชาติ และมีความคงทนมาก แต่อาจต้องกรอฟันมากกว่าแบบอื่น
